بیر-ایکی گون قاباق ائلچی بئی جنابلارین حالین سوردوم گوردوم ،چوخ حالی پریشان -یورغون گورسه نیر .بیر آز دانیشاندان سونرا بو شعری منه گوندردی ایسته یرم ائلچی بئی جنابلاری نین حال - احوالیندا اولان آنلاری،اوزومله برابر  سیز گوزل اوخوجولاریدا شریک ائدم.

عومرومون باغیندان

قرارداد یازدیرماقا اوروجعلی عمی نی آپارین!

نغی موعللیم دئییردی :سحرباشی توکان قونشوم ،کاظیم عمی له توکانین قاباغیندا اوتورموشدوق ،اوروجعلی عمی گلدی ، کاظیم عمی دن بیر جوت چکمه آلسین .هانسی شوماره -نئچه اولماسی بیلین دن سونرا ،اوروجعلی اوز دوندردی کاظیم عمی یه، دئدی: اوچ مین تومن باهادی ،بیر آز سینسان آپاررام .کاظیم عمی ده سینمادی، اودا چکمه لری قویدو یئره، ائشیکه چیخدی. آمما گوله گوله، دئدی: کاظیم بویون سنین بو چکمه لرین هامیسی ساتیلاجاق !کاظیم عمی ،دئدی: یوخ فیکر ائیله میرم ،سن سیفته نی کور ائیله دین. اوروجعلی دئدی :یوخ کاظیم ،اوجور دئییل ،من عسگرلیقدان گلندن سونرا آنام منه هانسی قیزا ائلچی گئتدی ،اونو وئرمه دیلر،سنین تک یوخ دئدیلر ،آمما او قیز ائله او هفته سی اره گئتدی بوجور ایشلرده الیم یونگولدی.

هامیمیزگولوشدوق، اوروجعلی عمی ده چکمه لری آلمامیش گئتدی. من آخشامی کاظیم عمی دن خبر آلدیم :کاظیم عمی بویون هئچ چکمه ساتدین؟ کاظیم عمی گوله -گوله ،دئدی: سحردن ایندییه جان بش جوت ساتمیشام،بیری قالیر.اونودا ایسته ین واریدی جیریق اولماغینا ساتیلمادی!!

قیل کؤرپوسو

صفدر معللیم، بیر گون ساهاتی یوخولو اوخوموشدو؛ اونا گؤره او چؤره ک خانایا بیر ساهات تئز گلمیشدی. خمیر ائله ییب؛ تندیری سوپورندن سونرا، اوتوروب، بیر چایلاشدیق. سؤز اویان- بویانا گئدیب، صفدر معللیمین کوردوستاندا سیپاهی دانیش اولدوغو گؤنلره چاتدی. او بئله سؤیله ییردی:

بیر گون کتده ایدیک، دئدیلر کاک عبدالله دونیادان گئتدی، ائو ییه سی منه دئدی: صفدر معللیم سنینده گئتمه یین یاخشی دوشر؛ بیرلیکده گئدک.

او زامان یئتیشدیق کی، قبیر قازیلیب، اؤلونون یویولماسیدا قوتاریردی. بیر آز دایاندیق. اوچ- دؤرت نفر اونا خلعت بیچیب، و کفن ائله ییردیلر؛ بیردن بیزیم یانیمیزدا دورانلاردان بیری ائوه ساری قاچدی. او بیر آز سونرا اَلینده بیر اوچ اولدوز صابین ایله قاییدیب؛ اونو کفه نی باغلایانا وئردی؛ اودا صابینی آلیب، قویدو اولونون آیاقلارینین آلتینا، و سونرادا کفه نین اوجلارینی باغلادی.

اؤلو نامازی قیلیندی؛ اؤلو قبیره تاپشیریلدی؛ و بیر فاتیحه دن سونرا بیزده ائوه ساری قاییتدیق.

یولدا حاجی عوثماندان خبر آلدیم؛ حاجی عوثمان! من بو ایشلرین هامیسینی باشا دوشدوم؛ چوخو ائله بیزیم دبلریمیزه تایدی؛ آما بو، اؤلونون آیاغینین آلتینا صابین قویماغی باشا دوشمه دیم؛ او نه اوچوندور؟!

دئدی: بو صابین قویماق چوخ گرکلی بیر ایشدیر. قیل کؤرپوسون ائشیتمیسن؟ دئدیم: ائشیتمیشم، آما یانی نه اولسون کی؟

:صابین اوندان اؤترودور کی، اؤلو قیل کورپوسونون یانینا یئتیشنده، تئزجه نه زوووب، اورادان کئچسین.

او زامان حاجی عوثمانین بو سؤزوندن بیر زادلار باش چیاخارا بیلمه دیم. آما تازالیقدا بو ایشین  سیررینا ال تاپمیشام.

و ایندی اینانیرام کی صابین اؤلونون یانیندا، اونا غوسلداندا واجیب اولور کی هئچ؛ بلکه اوندان قاباغادا دوشه بیلر. چونکو ایشین لاپ چتین یئری قیل کؤرپوسوندن کئچمکدیر، و غوسل، ناماز، ،کفن، فاتیحه... هئچ بیری بورادا اؤلونون دردینه ده یمیر. قیل کؤرپوسونده، اوچ اولدوز صابینین یئرین هئچ زاد وئرمه ییر. آمان بو قیل کؤرپوسوندن!

آلتی آی بوندان قاباق قیچیمین آغریسینا کؤره خسته خانادا جرراحلیق اولوندوم. ایکی- اوچ ساهات جرراحلیقدان سونرا، هوشه گلدیم. چوخ آداملار گلمیشدی. هم کاغیذ قوحوملاری؛ همده قان قوحوملاری.

دوستلاریمداندا بیر نئچه سی گلمیشدی؛ «رشید» ده گلمیشدی؛ اورادا نوخوش منیدیم؛ آما هامی بیرینجی « رشید» ه باخیب، اونا سالام وئریردیلر؛ سونرا منیم کئفیمی سوروشوردولار. دوزو منیم اؤزومونده دردیم یادیمدان چیخمیشدی. چونکو منیم گؤرمه ییمه « رشید» گلمیشدی. اونون گلدییینه گؤره من هامییا پوز وئریردیم. آخی او بؤیوک مقاملی، و روتبه سی اوجا بیر آدامیدی.

«رشید» ین گلمه سینی اورانین پرستارلاری ائشیدیب، خسته خانانین باشکانینا ودوختورومادا خبر وئردیلر. اون دقیقه دن سونرا رئییس،دوختور و پرستارلار بیرگه منیم یانیما یئتیردیلر.آدی مینم کئفیمی سوروشوب، اؤزلرین «رشید» ین گؤزونه سوخوردولار. «رشید» بیر بونو سوروشدو: بیزیم بو خسته نین دورومو نئجه دیر؟ و اونو خسته خانادان هاچان بوراخاجاقسینیز؟

دوختور منه گؤره بیر نئچه سؤزلر دانیشیب، سونرادا بیر نوسخه یازدی. رئییس تئزجه نوسخه نی آلیب وئردی پرستارا، دئدی: فیکرینده اول!

پرستار تئز قاچدی، داوالاری گتیرسین.

رئییس آخیر سؤزه گلدی: آغا« رشید» سیز بونا گؤره فیکیر ائتمه یین. سیزین خسته نیزین حئسابی وئریلب. ساباح ائله یه بیلر ائولرینه گئتسین.

نه جرراحلیق پولو، نه خسته خانا پولو، نه تخت پولو، نه درمان پولو، هئچ بیرین بیزدن آلمادیلار!

چونکو بیزیم ده اؤلوموزون آیاقلارینین آلتیندا بیر اوچ اولدوز صابین واریدی؛

قیل کؤرپوسونه یئتیشنده، اورانی زوووب گئچدی.

گرگرلی آراز

قره له مک!

منیم دوستوم فتح عالی ،دئییردی :بیر گون پولوموز قورتولموشدی ،بیر یئره گومانیمیزدا گئتمیردی. قیش اولماقدا چول-چوونده ده بیر شئی لر ،یوخودو.

 بیر گون چوله عمی مین ائششکیله زمی میزه کول آپاراندا ،ذهنیمه بیر فیکیر دوشدو. آخشامی ائودن بیر قاب قره رنگ کی قویونلاریمیزا  نیشان وورماغا آلمیشدیم ،گوتوردوم ،یولداشلاریملا بو آغ ائششکی قره رنگیله بویادیق، آپاریب یولداشیمین تویله سینه سالدیق. سونرا هاراسان ائوه قایدیب  ،های –کوی سالدیق :ائششکی باغدا قوردلار پارچالادیلار .

صاباحی عمیم پول وئردی ، گئدیب مال بازاریندان بیر ائششک آلاق  تاکی کول لری چوله داشییا بیلک .  ائرته سی  ائششکی تویله دن چیخاردیب ائشیکه گتیرنده ،عمی می سسله یه رک کی :گلین  گورون  نئجه ائششک دی.عمیم گلیب بیر ائششکین اویان –بویانینا، بئل –بوغومونا باخیب، بیر عیب چیخارتمادی. سونرا عمی مه بیر بهانه یله دئدیم :سیز بویون باغ -باغاتا کولو داشیرین ،بیزیم مدرسه ده ایمتحانیمیز وار. عمیم ایشیم  اولماقدا، اودا راضی قالدی .

 ائششکی عمیمه تحویل وئریب ،اوزوموز پولی خشله مگه گئتدیک .بیر -ایکی گوندن سونرا عمی میله راسلاشاندا ،عمیم، دئدی :آی فتح عالی ائششک غریبه ده اولسا ،ائله بیل اون  ایلدی بو قاپیدادی.ائششکه  کولی یوکله یندن سونرا دوز باغا گئدیر ،باغداندا دوز ائومیزه گلیر، اؤزو قاپینی آچیر، اوزو تویله یه گئدیر!فتح عالی ائله آغ –قره سی فرق ائیله میر!

 فتح عالی ماجرانین دالیسین دییه نده بوردا بیر دایاندی، سونرا دئدی: عمیمه بیر سوز تاپیب دییه نمه دیم، الیمی چنه مه قویوب، دئدیم :اولاردا!بعضی ائششک لر آغیللی اولار، بوردا بیز شانس گتیرمیشیک !یادا ائله ایندی کی ائششک لر بئله  آغیللیدیلار!!

گرگرلی آراز

اوشاق شعری

کم*

تورک لرین  طایفاسیندا

بیرده  کم لر  اولوبدی

بارلیقادا *  چای گئدیر

کم ده* بالیق دولوبدی

کیمیری لر –ساقالار*

بیر عصریده یاشارمیش

هردن بیر باریشاردی

هردن بیر قاریشارمیش

قافقازدان گئچیب گلر

اونلار آذربایجانا

آخشری* زامانیدا

آشوری قاتار قانا

تورک کیمیک لرده دئسک

بیر داش وار اؤزلرینده

گویدن یاغیش یاغدیرار

یالوارسا سوزلرینده

ایندی کم ی تانیدیق

گئچک کمچی* داغینا

گرگردن خاروانایا

کمتال*جننت باغینا

اوردان دوروب باخارکن

کمالا*بیر سلام وئر

دئیین بورا گوزلدی

جننت آذربایجان یئر

گرگرلی آراز

.......................................

1-کم-تورک طایفا آدیدیر

2-بارلیقا-اورتا آسییادا هم اولکه همده چای آدیدیر

3-کم-بیر چای آدی

4-ساقالار-تورک طایفا آدی-سکالار-اسکئیت ده دئییرلر

5-آخشری –ماننا پادیشاهی

6-کمچی –گرگر یاخینلیغیندا بیر داغ آدیدیر اته کینده شمال طرفینده آرازا ساری داران کندی یئرله شیر

7-کمتال-خاروانانین یاخینلیقیندا بیر گوزل داغ آدیدیر

8-کمال-سهندیده داغ آدیدیر

مدیرلریمیز اوخوماسینلار پیس اورگشمه سی وار!

هممشه بو سوز واردی کی، دییه للر: بو ایمامزادالاردان بیر شئی لری گوتورولسه -اوغورلانسا او اوغورلانمیش شئی لر، اوغورنون بدنینه یاپیشار،اوندان آیریلماز.

حتتا بیر سفر قونشوموز توکذبان خالا، دئییردی: بیرنفراوغرولار جرجیس پیامبرین مرقدیندن بیر –ایکی مس قازانیله -بیر قاپی گوتورموشدولر. اوغرولار گلیب مقصده چاتاندا قاپینی –مس قازانلاری ایسته یرلر یئره قویسونلار، قاپی- مس قازانچالار یئره قویولمور، قاپی اوغرونون بئلینه مس قازانچالار اوغرولارین باشلارینا ،یاپیشمیشدی .تزه دن او اوزون یولو قایدیب جرجیس پیامبرین مرقدینه یئتیشن آن ،مس قازانچالار- بیرده قاپی اوغرولارین بدنلریندن آیریشیر، اوغرولار اونلاردان آیریشاندان سونرا قویوب قاچیرلار.

 حتتا بو سوزلری بیزیم توکذبان سهلیدی، مدرسه ده آغا موعللیم نن-ائوده بویوک حقان ننه مدن –منبرده آخوندلاریمیزدان ائشیدمیشیک .داها  اوجور قاپیلار- مس قازانلار لازیم اولموور.ایندی بو زاماندا داملاردان ماهواره لرین ائلمبی سین، کومیته نین صاندیقیندان ساققیزلی میلیله پوللارین اوغورلاسالار،گوره سن اوغورلارین هارالارینا یاپیشار، تاکی بوبیرسی لره عیبرت درسی اولا!!

گرگرلی آراز